Kāuta

 rapua te kai ā roto, hei kai tuku mā te tangata...

He momo whare tunu kai ukiuki te Kāuta e kapi ana ki nga whakahaere noho Pā.

'Ko te tunu ki rō whare he tino 'taputapu'...
  

Ko te Kāuta i ēnei rā he tuanui rino, e toru ngā pakitara i runga ake i te ahi, ā, ka waiho tuwhera hei putanga mo te auahi...

Mai i te tau 1916 ka whakahiatohia e te Manatū Take Maori (Te Puni Kōkiri) nga whare i nga whenua o Tūhoe hei ‘Kainga Paamu’; ko te tikanga mo nga whānau taketake anake.

I whakatau tēnei i te wehewehenga o te Hapū ki nga wāhi whenua kua wetewetea; kia aro ki nga tumanako hapori mo te whanonga me nga ngohe ‘tika’.

 Nā wai rā, nā tēnei i hanga kāuta taupua (hanganga whareumu) te iwi o Tūhoe, ka huna ki muri i nga whare Kāinga hei whakaemi me te tiritiri i te Ringa Toi i te wā e tino whakamana ana te Ture Aupēhi Tohunga 1907.
  

He kōrero nehe e pā ana ki nga rangatira o Tūhoe e whakauru ana i nga takiwhā kūono me te tautohetohe ki raro i nga rama hinu e whakamarama ana i te wāhi.

 Ko te Kāuta i te papakāinga o Tangiwai Moa Kereama ki Ōwhakatoro, ki Te Whārua o Ruatoki, he tino taurima i te   Whakairo mo nga reanga e whā. Ka whai a Kereama (Mister) i tana koro a Kaiaho, nāna i hanga whare me te whakairo rākau pakanga, i a ia e tiaki ana i te pāmu me te here ki te Ope Taua 28. 

Ko te raru o Kereama i nga tau whai muri nei ko te whakakore i nga kaupapa pākeha whai mana e aro ki nga kauhanga o nga kawa Pākeha - he kōrero nehe i nga mahi toi e whakatuanuitia ana e te mana torangapu mā te hautū i nga mana rangatira me nga punaha o nga whare tapere, nga whare taonga me nga kauhanga taiwhanga mā.